Nguồn: Trần Tương Miếu, 陈相秒：首次出庭在即，杜特尔特命运如何？, Guancha, 14/03/2025.
Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan
Vào tối muộn ngày 12/3 theo giờ địa phương, Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đưa ra tuyên bố rằng cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã chính thức bị ICC bắt giữ. Vào ngày 13, ICC cho biết, Duterte sẽ ra hầu tòa lần đầu tiên tại phiên điều trần đầu tiên của tòa án vào lúc 2 giờ chiều ngày 14/3 theo giờ địa phương. Trong tuyên bố ngày 12, ICC cũng bày tỏ lời cảm ơn đối với sự hỗ trợ của chính phủ Philippines.
Trước đó, khi Duterte lên đường tới La Hay, Tổng thống Philippines đương nhiệm Ferdinand Marcos Jr. đã phát biểu tại một cuộc họp báo rằng, vụ bắt giữ này phù hợp với cam kết của Philippines đối với Interpol. Ông cũng nhấn mạnh: “Chúng tôi không giúp đỡ ICC theo bất kỳ cách nào”.
Vụ việc này đã đưa cuộc tranh đấu chính trị giữa Tổng thống Philippines đương nhiệm Marcos Jr. và gia tộc Duterte lên đến đỉnh điểm. Dư luận ở Philippines hiện đang bàn luận vô cùng sôi nổi và cuộc đấu đá gay gắt giữa các gia tộc Philippines càng khiến cộng đồng quốc tế thêm bối rối. Những gì xảy ra với gia tộc Duterte một lần nữa khẳng định quy luật sắt đá của chính trị: Không có bạn bè vĩnh cửu, chỉ có lợi ích vĩnh cửu.
Chiến dịch bắt giữ kéo dài bảy năm của ICC
ICC là một tổ chức liên chính phủ và là tòa án quốc tế, nó không phải một phần của Liên Hợp Quốc hay Tòa án Công lý Quốc tế. Mặc dù ICC từng ban hành lệnh bắt giữ đối với nhiều chính khách như Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hay Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant, nhưng chẳng có mấy trường hợp thành công. Trừ khi nhận được sự ủng hộ của các quốc gia thành viên và một số quốc gia không phải thành viên, nếu không cái gọi là lệnh bắt giữ gần như chỉ là một tờ giấy.Bài đang hot18/03/1852: Wells và Fargo thành lập công ty vận chuyển và ngân hàng
Do đó, thành công của vụ bắt giữ Duterte rõ ràng không thể tách khỏi sự ủng hộ và giúp đỡ của chính quyền Marcos Jr. Sự đồng ý của chính phủ Philippines là điều kiện tiên quyết để ICC tiến hành điều tra và bắt giữ Duterte.
Có thể quan sát thấy điều này qua diễn biến của vụ việc. Xét về mặt thời gian, cuộc điều tra của ICC đối với Duterte đã trải qua ba giai đoạn, cả ba giai đoạn này đều mang tính tiến triển và phản ánh những thay đổi trong lập trường của chính quyền Marcos Jr.
Giai đoạn 1: Bế tắc (2018-2022)
ICC đã mở cuộc điều tra về “tội ác chống lại loài người” của Duterte vào đầu tháng 2/2018. Một trong những nguyên nhân khởi nguồn của vụ việc này là do một số cá nhân, trong đó có cựu nghị sĩ Philippines Antonio Trillanes IV, đã yêu cầu ICC tiến hành điều tra vào năm 2017. Tuy nhiên, trong giai đoạn Duterte nắm quyền và thời gian đầu nhiệm kỳ tổng thống của Marcos Jr., chính phủ Philippines không muốn chấp nhận cuộc điều tra của ICC, điều này đã dẫn đến tình trạng bế tắc giữa hai bên.
Vào năm 2019, trong nhiệm kỳ của Duterte, Philippines đã rút khỏi Quy chế Rome để phản đối những cáo buộc vô căn cứ và việc khởi động các thủ tục điều tra của ICC. Tuy nhiên, cuộc điều tra của ICC không dừng lại vì sự bất mãn của chính phủ Philippines. Vào tháng 3/2018, ICC tuyên bố rằng việc Philippines rút khỏi Quy chế Rome sẽ không ảnh hưởng đến cuộc điều tra về Duterte, nhưng thực tế không phải vậy. Quá trình điều tra tiến triển chậm chạp và thậm chí đã có lúc bị đình trệ.
Theo các điều khoản về thẩm quyền của Quy chế Rome, trừ khi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đề xuất điều tra vụ án, thì sự đồng ý của quốc gia không phải thành viên sẽ là điều kiện tiên quyết để công tố viên ICC tiến hành điều tra trên lãnh thổ đó. Sự phản đối cứng rắn và hành vi rút khỏi Quy chế Rome của chính quyền Duterte đã khiến cuộc điều tra của ICC không thể diễn ra suôn sẻ. Sau các cuộc điều tra sơ bộ, vào tháng 5/2021, Văn phòng Công tố của ICC một lần nữa yêu cầu Phòng Sơ thẩm cho phép mở cuộc điều tra và đã được phê duyệt vào ngày 15/9 cùng năm, qua đó bắt đầu điều tra chính thức
Tuy nhiên, vào tháng 11/2021, công tố viên phụ trách vụ án thông báo với Phòng Sơ thẩm rằng Philippines đã yêu cầu hoãn cuộc điều tra theo Điều 18(2) của Quy chế Rome. Bảy tháng sau, khi Duterte sắp mãn nhiệm, Văn phòng Công tố của ICC đã trình lên Phòng Sơ thẩm yêu cầu tiếp tục điều tra. Sau một thời gian điều phối, đến tháng 1/2023, Phòng Sơ thẩm cuối cùng đã chấp thuận yêu cầu mở lại toàn bộ cuộc điều tra.
Giai đoạn 2: Đột phá (2023-cuối năm 2024)
Khi chính quyền Marcos Jr. mới lên nắm quyền, họ từng công khai bác bỏ thẩm quyền của ICC đối với Philippines và tuyên bố sẽ không hợp tác với cuộc điều tra về Duterte. Tuy nhiên, khi “liên minh Marcos-Duterte” bắt đầu xuất hiện rạn nứt, đặc biệt là khi mâu thuẫn giữa hai bên ngày càng trở nên rõ ràng, thái độ của Marcos Jr. đối với vụ án đã có sự thay đổi lớn, từ việc kiên quyết từ chối hợp tác sang ủng hộ, và thậm chí là hỗ trợ.
Vào năm 2023, sau khi ICC bác bỏ yêu cầu đình chỉ cuộc điều tra của Philippines, Marcos Jr. đã cáo buộc ICC can thiệp và tấn công chủ quyền quốc gia của Philippines, đặt nghi vấn về thẩm quyền của ICC đối với Philippines, đồng thời tuyên bố sẽ “cắt đứt quan hệ” và ngừng mọi liên lạc với ICC. Tuy nhiên, từ cuối năm 2023 đến đầu năm 2024, lập trường của chính quyền Marcos Jr. bắt đầu thay đổi và thái độ đối với ICC cũng trở nên mập mờ hơn.
Vào tháng 11/2023, Marcos Jr. tuyên bố đang cân nhắc về việc đưa Philippines trở lại ICC. Đầu năm 2024, mặc dù Marcos Jr. vẫn từ chối hợp tác với cuộc điều tra của ICC, Bộ trưởng Tư pháp Philippines lại công khai tuyên bố: “Nếu tuân thủ các thủ tục pháp lý, chính phủ có thể cho phép ICC tiến hành điều tra.” Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy hai bên đang ngầm phối hợp.
Cả Thượng viện và Hạ viện Philippines cũng bắt đầu gây sức ép với Duterte, thậm chí còn mời ông tham dự các phiên điều trần để trình bày về các cáo buộc liên quan. Cuối cùng, cả hai viện đều xác định rằng cáo buộc của ICC không phải là không có căn cứ.
Ví dụ, Chủ tịch Ủy ban Nhân quyền Hạ viện Bienvenido Abante xác định rằng Duterte đã gây ra vô số cái chết trong cuộc chiến chống ma túy và bị tình nghi phạm phải “tội ác chống lại loài người”. Luật sư nhân quyền của Thượng viện Chel Diokno cũng tuyên bố sau phiên điều trần vào tháng 10/2024 rằng lời khai của Duterte đã “ngầm thừa nhận” những cáo buộc chống lại ông. Như chúng ta đều biết, Chủ tịch Hạ viện là anh em họ và là người ủng hộ trung thành của Marcos Jr., vì vậy thái độ của Hạ viện phản ánh lập trường của chính quyền Marcos Jr. ở một mức độ nào đó.
Giai đoạn 3: Điều tra và bắt giữ (cuối năm 2024-2025)
Vào tháng 11/2024, chính quyền Marcos Jr. đã đảo ngược hoàn toàn lập trường trước đây và lần đầu tiên chỉ rõ: “Chính phủ có nghĩa vụ coi lệnh truy nã đỏ là một yêu cầu cần được tuân thủ và trong trường hợp này, các cơ quan thực thi pháp luật trong nước phải hợp tác đầy đủ”, và “Nếu Interpol đưa ra yêu cầu, Văn phòng Tổng thống sẵn sàng xem xét việc giao nộp Duterte.”
Ngay trước khi Duterte bị bắt, tin tức về việc Interpol ban hành lệnh truy nã đỏ đối với cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã nhanh chóng lan truyền, và Cảnh sát Quốc gia Philippines được đặt trong tình trạng cảnh giác cao độ, với ít nhất 7.000 cảnh sát được triển khai trước để sẵn sàng ứng phó. Chuỗi hành động này cho thấy chính quyền Marcos Jr. đã chuẩn bị kỹ lưỡng để hợp tác với ICC trong chiến dịch bắt giữ.
Truyền thông đồn đoán rằng hơn 7.000 cảnh sát đã truy tìm Duterte trên khắp thành phố. Trên thực tế, chính Duterte khi ở Hồng Kông từng bày tỏ rằng “đã chuẩn bị cho khả năng bị bắt giữ”. Ông không chỉ đã có dự cảm rằng ICC sắp hành động, mà còn không có ý định trốn thoát. Do đó, việc chính quyền Marcos Jr. triển khai lực lượng cảnh sát thực chất là nhằm ngăn chặn các cuộc bạo loạn quy mô lớn. Đặc biệt, sau khi bị bắt tại sân bay quốc tế Ninoy Aquino ở Manila, Duterte đã được chuyển ngay đến Căn cứ không quân Villamor – một nơi có mức độ an ninh tương đối cao và dành riêng cho Tổng thống Philippines và các quan chức nước ngoài. Đây cũng là một sự sắp xếp trước của chính quyền Marcos Jr. nhằm ngăn chặn những người ủng hộ Duterte can thiệp vào hoạt động bắt giữ.
Sự thay đổi mạnh mẽ trong thái độ của chính phủ Philippines đã góp phần tạo ra những đột phá đáng kể cho cuộc điều tra và chiến dịch bắt giữ của ICC, đồng thời thúc đẩy hoạt động bắt giữ và chuyển giao Duterte một cách nhanh chóng tại Manila.
Chân tướng mơ hồ đằng sau cáo buộc của ICC đối với Duterte
Văn phòng Công tố của ICC đã mở cuộc điều tra và bắt giữ Duterte vì “tội ác chống lại loài người”, với những cáo buộc cụ thể bao gồm giết người, tra tấn và cưỡng hiếp. ICC cáo buộc Duterte đã tiến hành các cuộc tấn công có hệ thống, quy mô lớn nhằm vào dân thường theo một loạt chính sách khi ông còn là người đứng đầu “Biệt đội tử thần Davao” (Davao Death Squad) và sau đó là Tổng thống Philippines.
Những cuộc tấn công này đã kéo dài trong nhiều năm và dẫn đến cái chết của hàng ngàn người. ICC cho rằng Duterte, thông qua việc phối hợp với những người khác, đã đồng ý giết hại những người bị họ coi là nghi phạm hoặc có khuynh hướng phạm tội, bao gồm nhưng không giới hạn ở tội phạm ma túy, ban đầu là ở Davao và sau đó là trên khắp cả nước.
Cái gọi là “bằng chứng” mà ICC thu thập được bao gồm các yếu tố sau:
Đầu tiên, trong giai đoạn đầu ICC đã tiến hành một lượng lớn các cuộc điều tra công khai và thậm chí là bí mật, và đã có trong tay những lời buộc tội và thậm chí là “lời khai” từ một số người được coi là “nạn nhân”.
Theo tiết lộ của cựu nghị sĩ Philippines Trillanes vào tháng 4/2024, các điều tra viên của ICC đã trực tiếp liên lạc với hơn 50 cảnh sát Philippines tại ngũ và đã nghỉ hưu. Một số người cáo buộc Duterte đã không tuân thủ quyền hợp pháp của nghi phạm theo “quy trình tố tụng hợp pháp”, dẫn đến cái chết của hàng nghìn người, bao gồm cả trẻ em. Theo ICC, từ 12.000 đến 30.000 thường dân đã thiệt mạng trong chiến dịch chống ma túy dưới thời Duterte làm tổng thống, phần lớn nạn nhân đến từ tầng lớp nghèo và bị cảnh sát hoặc những kẻ tấn công không rõ danh tính bắn chết.
Thứ hai, các cuộc điều tra và án lệ hiện có ở Philippines có thể giúp xác thực bằng chứng mà ICC thu thập được. Sau khi Marcos Jr. lên nắm quyền, các cơ quan liên quan của chính phủ Philippines đã điều tra các tội ác chống lại loài người mà “cuộc chiến chống ma túy” gây ra và đệ đơn kiện một số cảnh sát tham gia vào hoạt động này. Ví dụ, vào tháng 8/2022, Bộ Tư pháp Philippines đã mở cuộc điều tra về 250 vụ nổ súng liên quan đến ma túy ở Luzon và khởi kiện hơn 30 cảnh sát với cáo buộc giết hại bất hợp pháp 9 người không liên quan đến ma túy.
Đồng thời, Thượng viện Philippines đã mời Duterte tham dự một phiên điều trần vào năm 2024. Theo phản ánh sau đó của các thượng nghị sĩ và hạ nghị sĩ tham dự phiên điều trần, lời trần thuật của Duterte đã xác nhận cáo buộc “tội ác chống lại loài người” đối với ông. Theo Quy chế Rome, Philippines có nghĩa vụ phải cung cấp những bằng chứng thu thập được từ các cuộc điều tra trong nước cho ICC, và những lời khai và án lệ này sẽ cung cấp sự hỗ trợ trực tiếp cho việc truy tố và kết án của ICC.
Thứ ba, một số cá nhân ở Philippines đã tự nguyện ra đầu thú và cung cấp bằng chứng. Cuộc điều tra của ICC không phải là “tự làm theo ý mình”, mà dựa trên các yêu cầu điều tra trước đây của một số cá nhân ở Philippines. Ví dụ, cựu nghị sĩ Philippines Trillanes là một trong những người đề xuất điều tra Duterte vào năm 2017. Với vụ bắt giữ Duterte, đặc biệt là khi chính quyền Marcos Jr. chuyển sang ủng hộ, một số người Philippines không hài lòng với “cuộc chiến chống ma túy” của Duterte đã nhân cơ hội này để chủ động cung cấp manh mối và bằng chứng cho ICC.
Cùng lúc đó, một số cảnh sát tham gia vào cuộc chiến chống ma túy, do bị liên đới hoặc thậm chí muốn “chuộc tội”, đã chủ động “ra đầu thú”, “ra làm chứng” và buộc tội Duterte.
Tội phạm ma túy, tham nhũng và nghèo đói là ba căn bệnh kinh niên cản trở quá trình phát triển kinh tế – xã hội của Philippines. Theo số liệu thống kê năm 2016, khoảng 70% lượng cần sa trên thế giới được sản xuất tại Philippines. Có thời điểm, có khoảng 13 tổ chức buôn bán ma túy xuyên quốc gia và 175 nhóm buôn bán ma túy bản địa hoạt động tại quốc gia này, số lượng “người nghiện ma túy” đã từng lên tới 3,7 triệu người. Hiện tượng cảnh sát và các băng nhóm ma túy cấu kết lợi ích với nhau không phải là chuyện hiếm. Ví dụ, vào tháng 8/2016, Tổng Giám đốc Cảnh sát trưởng Quốc gia Philippines khi đó là Dela Rosa đã tiết lộ rằng, có khoảng 300 cảnh sát bị tình nghi tham gia vào hoạt động buôn bán ma túy, bao gồm việc chiếm đoạt và buôn bán ma túy bị thu giữ trong các cuộc đột kích hoặc “bảo kê” cho hoạt động sản xuất và phân phối của các băng nhóm ma túy.
Theo số liệu thống kê từ cơ quan cảnh sát Philippines, trong năm đầu tiên Duterte nhậm chức, số vụ án đã giảm khoảng 9,8% so với năm trước và an sinh xã hội được cải thiện đáng kể. Tương tự như vậy, tỷ lệ tội phạm ma túy ở thành phố Davao nơi Duterte lãnh đạo đã giảm khoảng 75%. Cách tiếp cận cứng rắn của Duterte đã giúp ông tạo dựng hình tượng một nhà lãnh đạo mạnh mẽ và nhận được sự ủng hộ của đông đảo quần chúng, với tỷ lệ ủng hộ trong cuộc khảo sát cuối năm 2016 đạt 77%.
Theo Quy chế Rome, tội ác chống lại loài người là “một cuộc tấn công lan rộng hoặc có hệ thống nhằm vào bất kỳ thường dân nào”. Tuy nhiên, “cuộc chiến chống ma túy” do Duterte phát động, một mặt không nhằm vào thường dân mà nhằm vào các đối tượng phạm tội ma túy, mặt khác, không rõ những người bị cho là “bị buộc tội oan” có liên quan đến ma túy hay không.
Thế cân bằng chính trị ở Philippines bị phá vỡ
Chính trị gia tộc, một đặc trưng quan trọng của cục diện chính trị trong nước ở Philippines, bắt nguồn từ thời kỳ cai trị của Tây Ban Nha và Mỹ từ giữa thế kỷ 16. Trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, hiện vẫn còn hơn 260 gia tộc chính trị hoạt động trên chính trường Philippines. Những gia tộc chính trị này kiểm soát từng khu vực và thường nắm giữ quyền lực địa phương trong một thời gian dài, thậm chí có thể coi đây là một “chế độ cha truyền con nối” dưới hệ thống dân chủ. Chẳng hạn, gia tộc Duterte luôn nắm giữ các vị trí lãnh đạo chủ chốt ở thành phố Davao, và bản thân Duterte, con gái Sara và con trai Paolo từng lần lượt giữ chức thị trưởng hoặc phó thị trưởng.
Gia đình Marcos cũng không ngoại lệ. Ông cố của Marcos Jr. bắt đầu xây dựng thế lực chính trị ở vùng Ilocos Norte và từng giữ chức thống đốc Batac (một phần của Ilocos Norte) trong thời kỳ thuộc địa Tây Ban Nha. Ông nội của ông là Mariano Marcos tiến vào Quốc hội, trong khi cha ông là Ferdinand Emmanuel Edralin Marcos từng giữ chức Chủ tịch Thượng viện và Tổng thống Philippines, thống trị chính trường Philippines trong suốt 20 năm và đưa quyền lực của gia tộc Marcos đạt đến đỉnh cao. Sau khi phải lưu vong sang Mỹ vào năm 1986, gia tộc Marcos từng rút khỏi chính trường Philippines cho đến khi quay trở lại vào năm 1991. Dựa vào nền tảng quyền lực ở Ilocos Norte, mẹ của Marcos Jr. là Imelda, chị gái Ime Marcos và chính ông đã cố gắng khôi phục lại ảnh hưởng của gia tộc trên chính trường Philippines.
Các gia tộc chính trị lớn ở Philippines kìm hãm, cân bằng lẫn nhau và thay nhau nắm quyền. Ngoài gia tộc Marcos từng độc chiếm quyền lực nhờ vào sự hỗ trợ của quân đội, các gia tộc chính trị này đã hình thành nên thế cân bằng quyền lực trong thực tiễn lịch sử lâu dài. Cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 đã chấm dứt lịch sử cầm quyền của gia tộc Aquino, đồng thời gia tộc Duterte đã nổi lên và trở thành gia tộc chính trị chính ở Philippines.
Trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2022, Duterte đã ủng hộ Marcos Jr. trong chiến dịch tranh cử tổng thống và để Sara, người có tỷ lệ ủng hộ cao hơn trong các cuộc khảo sát, tranh cử phó tổng thống. Ở một mức độ nào đó, điều này phản ánh kế hoạch của Duterte về việc trao đổi lợi ích chính trị với gia tộc Marcos, mở đường cho việc Sara tranh cử tổng thống vào năm 2028 và duy trì quyền lực chính trị của gia tộc Duterte. Đồng thời, đây cũng là động thái nhằm xóa bỏ mối lo ngại của các gia tộc khác về việc gia tộc Duterte có thể phá vỡ thế cân bằng quyền lực chính trị nếu nắm quyền trong một thời gian dài.
Hoạt động bắt giữ của ICC chắc chắn là một đòn chí mạng đối với quyền lực chính trị của gia tộc Duterte. Sự cân bằng quyền lực giữa các gia tộc chính trị ở Philippines cũng đã bị phá vỡ hoàn toàn, và việc gia tộc Marcos trở thành thế lực thống trị duy nhất là điều không thể tránh khỏi.
Theo dự đoán, các cáo buộc của ICC đối với Duterte nhiều khả năng sẽ được xác nhận.
Đầu tiên, mặc dù Duterte và con gái ông chỉ ra rằng ICC không có thẩm quyền đối với Philippines, nhưng theo Quy chế Rome, Duterte vẫn có thể bị truy tố và xét xử trong trường hợp không có sự đồng ý của Philippines. Hiện tại, ICC tuyên bố có thẩm quyền xét xử đối với Duterte vì các cáo buộc chống lại ông liên quan đến hành vi xảy ra trước năm 2019. Nhưng xét theo thái độ mơ hồ của nhóm Marcos Jr., chính phủ Philippines không loại trừ khả năng công nhận thẩm quyền của ICC.
Thứ hai, ICC cần phải sử dụng vụ án của Duterte để khẳng định uy tín của mình. Trong những năm gần đây, ICC đã ban hành lệnh bắt giữ các chính khách của nhiều quốc gia, nhưng tất cả đều bị “coi nhẹ” và thậm chí còn bị Mỹ trừng phạt vì những cáo buộc chống lại các nhà lãnh đạo Israel. Do đó, ICC cần khẩn trương “xác thực” các cáo buộc liên quan đến “tội ác chống lại loài người” của Duterte, nhằm củng cố niềm tin của cộng đồng quốc tế đối với mình.
Thứ ba, Marcos Jr. cũng sẽ cung cấp cho ICC sự hỗ trợ tối đa. Một khi “tội ác chống lại loài người” của Duterte được xác nhận, sự ủng hộ mà công chúng dành cho Sara con gái ông sẽ bị ảnh hưởng, một số thành viên trong phe cánh của Duterte thậm chí sẽ đào ngũ hoặc chống lại ông, và thách thức của gia tộc Duterte đối với Marcos Jr. cũng vì thế mà bị loại bỏ.
Đồng thời, vụ luận tội Sara của Hạ viện Philippines sẽ có kết quả cuối cùng sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 6 năm nay. Theo luật pháp Philippines, việc luận tội Sara có thể được thông qua nếu có sự đồng ý của 2/3 số thượng nghị sĩ. Trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ sắp tới, các ứng cử viên thượng nghị sĩ được Marcos Jr. ủng hộ đang có lợi thế rõ rệt về tỷ lệ ủng hộ, do đó Thượng viện Philippines rất có thể sẽ rơi vào tay phe phái chính trị của Marcos Jr. Một khi Marcos Jr. kiểm soát được Thượng viện, việc luận tội Sara chắc chắn sẽ phù hợp nhất với lợi ích chính trị của ông.
Trong số các gia tộc chính trị lớn ở Philippines, thế lực của gia tộc Arroyo đã đánh mất ảnh hưởng kể từ khi Arroyo bị loại khỏi chức vụ tại Hạ viện vào tháng 11/2023. Gia tộc Aquino cũng trở thành dĩ vãng sau cái chết của Aquino III. Nếu gia tộc Duterte suy yếu do vụ bắt giữ Duterte và vụ luận tội Sara, sẽ khó có thế lực chính trị nào có thể cạnh tranh với gia tộc Marcos trên chính trường Philippines.
Marcos Jr. nắm ưu thế gần như tuyệt đối, từ chính phủ, quân đội, Hạ viện, Thượng viện cho đến truyền thông và các nhóm tinh hoa chính trị khác. Đặc biệt, giành được sự ủng hộ từ Mỹ cũng đồng nghĩa với giành được sự ủng hộ của quân đội, điều này giúp chính quyền Marcos Jr. loại bỏ được nguy cơ tiềm ẩn lớn nhất cho việc củng cố vị thế cầm quyền của họ. Sau khi Duterte bị bắt, Lực lượng vũ trang Philippines tuyên bố quân đội sẽ duy trì “sự chuyên nghiệp và phi đảng phái”, cam kết nỗ lực vì chuỗi chỉ huy và các thể chế dân chủ của Philippines, đồng thời cũng ám chỉ rằng đã hợp tác với lực lượng cảnh sát để ngăn chặn những người ủng hộ Duterte gây bạo loạn hoặc thậm chí là phát động đảo chính.